Objawy celiakii

Kluczem do rozpoczęcia leczenia celiakii jest właściwa interpretacja jej objawów, warto zatem wiedzieć, czym charakteryzuje się wspomniana choroba i na co zwracać uwagę, jeżeli nie chce się pomylić jej z innymi schorzeniami o podobnym przebiegu. Niestety, celiakia nie jest wcale jednorodna, może przyjmować różne postaci i pojawiać się u pacjentów w bardzo zróżnicowanym wieku. Warto zatem uświadomić sobie, że lekarze wyróżniają trzy podstawowe rodzaje choroby trzewnej: celiakię pełnoobjawową, skąpoobjawową oraz ukrytą, a każda z nich ma nieco inny przebieg i nieco inaczej sygnalizuje swoje istnienie pacjentowi zmagającemu się z tym problemem.

Celiakia klasyczna wydaje się stosunkowo najłatwiejszą w rozpoznaniu, choć więc pacjenci, którzy stykają się z jej objawami mają prawo do niepokoju nie da się zaprzeczyć, że nie stoją wcale na straconej pozycji. Chorobę można łatwo zdiagnozować, a tym samym również rośnie szansa na szybkie podjęcie właściwego leczenia, które zapobiegać będzie powstawania skutków ubocznych. Niestety, ta postać celiakii jest charakterystyczna dla zaledwie dziesięciu procent pacjentów, a wielu lekarzy i tak jest w stanie pomylić ją z alergią, zespołem jelita drażliwego, a nawet reakcją organizmu na długotrwały stres.

Osoby zmagające się z problemem celiakii w jej klasycznym wydaniu zazwyczaj narzekają przede wszystkim na bóle i wzdęcia brzucha występujące w połączeniu z biegunkami. Sygnałom wysyłanym przez żołądek towarzyszy jednak nie tylko utrata masy ciała, ale również zmienność nastrojów i częste napady złego humoru, stąd też wielu lekarzy zadaje swoim pacjentom przede wszystkim pytanie o tym, czy w ostatnim czasie nie byli oni narażeni na poważny stres. U dzieci celiakia jawna może powodować również problemy z właściwym rozwojem, a także zaburzenia wzrostu, u wszystkich pacjentów badania krwi mogą zaś wskazywać na problem anemii będącej typową konsekwencją utrudnień, na jakie napotyka organizm mający problemy z wchłanianiem dostarczanych mu pokarmów.

Znacznie częściej lekarze mają jednak do czynienia z celiakią skąpoobjawową określaną też często mianem utajonej. Niejawna postać celiakii również nie pozostaje bez wpływu na organizm pacjenta, zmiany dotyczą jednak przede wszystkim błony śluzowej jelita cienkiego. Pacjenci, u których podejmuje się próbę diagnozy celiakii utajonej zazwyczaj zmagają się z problemem niedoboru żelaza występującym w połączeniu z podwyższonym poziomem cholesterolu, typowym objawem są przy tym również częste zapalenia jamy ustnej oraz niedorozwój charakterystyczny dla szkliwa zębowego. Pacjent uskarża się jednak również na dolegliwości, które nie dają o sobie znać w czasie wykonywania badań. Dolegliwości te to między innymi uczucie ciągłego zmęczenia, nieustanne uskarżanie się na bóle głowy o niewyjaśnionej przyczynie, a także częste spadki nastroju i stany depresyjne.

Celiakia ukryta - bywa i tak, że pacjent nie zgłasza żadnych niepokojących sygnałów świadczących o problemach z błoną śluzową jelita cienkiego, a jednak wyniki badania krwi potwierdzają, że w jego organizmie istnieją przeciwciała sugerujące, że organizm zmaga się z chorobą. Również w takiej sytuacji przyjęcie zasad diety bezglutenowej wydaje się koniecznością, należy bowiem liczyć się z tym, że w pewnym momencie pacjentowi przyjdzie zmagać się z chorobą w jej pełnej postaci. Bardzo często okazuje się zresztą, że celiakia diagnozowana jest jak gdyby przez przypadek, choroba daje bowiem o sobie znać między innymi po zajściu w ciążę przez kobietę albo po przejściu bardzo poważnej infekcji. Niekiedy jej odkrycie jest też następstwem silnego stresu, z jakim zetknął się pacjentem, znane są zaś przypadki chorych, u których celiakia ujawniła się po przeprowadzeniu zabiegu chirurgicznego.

Mówiąc o objawach celiakii warto zwrócić uwagę na to, że różnią się one również ze względu na wiek pacjenta zmagającego się z ta przypadłością, inaczej więc na chorobę reagują niemowlęta, inaczej dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym, a inaczej osoby dorosłe.

W przypadku niemowląt pierwszych objawów sugerujących nam problem nietolerancji pokarmowej powinniśmy spodziewać się około czterech do sześciu tygodni po wprowadzeniu do diety malucha pierwszych produktów mącznych. Zaalarmować powinno nas w takim przypadku między innymi: zahamowanie wzrostu wagi dziecka pomimo tego, że początkowo przyrost ten był zadawalający, pojawienie się przewlekłych biegunek, a także bólów, zmiana nastroju dziecka, które wcześniej było pogodne, teraz zaś sprawia wrażenie nadpobudliwego, a także pojawianie się częstych infekcji, które powinny zmuszać rodziców do działania nawet, jeżeli nie mają zbyt gwałtownego przebiegu.

Objawy celiakii, z którymi mamy do czynienia u starszych dzieci są niestety znacznie mniej oczywiste, często okazuje się więc, że są one leczone w niewłaściwy sposób, a do ich organizmów nadal wprowadzany jest gluten, który przecież stanowi dla nich największe zagrożenie. Dziecko z niezdiagnozowaną celiakią jest zazwyczaj niższe i lżejsze niż jego rówieśnicy, a jego rodzice nie mogą nie zauważyć i tego, że na ogół jest nie tylko pozbawione apetytu, ale również zmaga się z poważnymi dolegliwościami żołądkowymi skutecznie zniechęcającymi tych ostatnich do wmuszania w nie jedzenia na siłę. Ponadto dziecko może mieć problemy ze szkliwem zębowym (częste zjawisko próchnicy utrzymujące się nawet pomimo właściwej higieny jamy ustnej), a w późniejszym wieku również opóźnione zmiany związane z dojrzewaniem płciowym. Zmiany obserwowane u dziecka nie obejmują przy tym jedynie jego kondycji psychicznej. Celiakię mogą sygnalizować również trudności w nauce, nadpobudliwość, zaburzenia neurologiczne, a także częste stany przygnębienia pojawiające się i wówczas, gdy nie ma ku temu widocznych powodów.